Hosanna op de beurs, hosanna voor de belegger?

Nederland heeft weer vertrouwen in de beurs. In het afgelopen jaar zijn 170.000 mensen gaan beleggen, 14% meer dan vorig jaar. Dat roept herinneringen op aan de late jaren 90, toen ook een aanzwellende stroom consumenten de beurs opgingen, gedreven door aantrekkelijke beursresultaten. Is de groei wel zo positief als het klinkt?

Op dit moment staat de teller op bijna 1,4 miljoen huishoudens. Dat is nog altijd een half miljoen mínder dan het record uit 2000 met zo’n 1,9 miljoen huishoudens, maar een half miljoen méér dan het dieptepunt in 2009.

Internet-bubbel
In 2000 was het hosanna. Beleggen was hot en een veelbesproken topic tijdens feestjes, verjaardagen en recepties. Een jaar later was het sprookje voorbij. De internet-zeepbubbel spatte uiteen. Miljoenen aan belegde guldens gingen verloren. Velen keerden gedesillusioneerd het beleggen de rug toe.

Hypotheekcrisis
Wie toen nog dapper door belegde, raakte vervolgens in 2008 in ernstige vertwijfeling toen de hypotheekbubbel barstte. Het beleggersvertrouwen bereikte het jaar erna een absoluut dieptepunt. En daarmee ook het aantal beleggers.

Business as usual
En toen? Toen bleek dat bedrijven gewoon winst bleven maken. En dat overheden, organisaties en bedrijven hun verplichtingen bleven nakomen. Dat economisch gezien alles kon herstellen. Er waren weliswaar bedrijven failliet gegaan, maar nieuwe bedrijven ontstonden. Bovendien, de één zijn dood was de ander zijn brood.

Dat is basale kennis voor professionele beleggers. Maar vooral particulieren laten zich leiden door emoties, door de waan van de dag. En daarmee wordt beleggen voor hen een emotionele rollercoaster die zich baant tussen angst, optimisme, euforie en depressie.

Koersuitslagen ≠ rendement of verlies
Wie in 2008 was blijven zitten, had gemerkt dat dividenden uitgekeerd bleven worden. Dat koersverlies samen kon gaan met beleggingsrendement. Dat beleggen meer is dan de optelsom van koersen. Wie die emotionele rollercoaster had uitgezeten had mogelijk elke emotie gevoeld, maar was tóch een beetje rijker geworden.

Kijk naar de onderliggende trend
Financiële crises komen en gaan. En ze houden gelijke tred met de cycli van angst, optimisme, euforie en depressie. Maar onderliggend is er wel degelijk sprake van groei. Van rendement.

Basis van beleggersvertrouwen is wankel
Nu het beleggersvertrouwen is teruggekeerd, is het de vraag of dit vertrouwen is gebaseerd op de overtuiging dat gespreid investeren in bedrijven, organisaties en overheden die gericht zijn op groei, loont. Het antwoord is vermoedelijk vrij simpel is: niet.

Het beleggersvertrouwen is terug omdat de koersen zijn gestegen. En omdat de rente is gedaald waardoor sparen geen alternatief meer is. Zodra de koersen dalen of de rentes stijgen, keldert dit vertrouwen weer. En bevindt de gemiddelde particuliere belegger zich in die emotionele rollercoaster waarbij uitstappen de makkelijkste optie lijkt, en tevens de minst lucratieve.